حقیقت این است که ما وقتی به انضباط دانش آموز نمره یا یک مقیاس کلی (بسیارخوب ،خوب،قابل قبول،نیازمند تلاش بیشتر)می دهیم ،گامی در جهت بهبود و رشد بیشتر دانش آموز بر نداشته ایم ،بلکه فقط به او اعلام کرده ایم که جایگاه و رتبه تو از نظر رفتاری در میان دانش آموزان در این سطح است .این اقدام به جای اینکه اصلاح گر باشد ،بیشتر ویرانگرست ؛ چراکه نمره و رتبه در همان ابتدا عزت نفس دانش آموز را ارزشیابی می کند و او با مقایسه خود با همکلاسی هایش بویژه اگر نمره یا مقیاس پایین تری کسب کرده باشد ، تصوری منفی از خود می سازد و به دلیل تخریب شخصیت و نسبت دادن ناتوانی به خود، کمتر بر آن می شود که به فکر اصلاح خود برآید . زمانی که برای مثال نمره انضباط 17 یا مقیاس خوب در کارنامه دانش آموز ثبت می شود ،برای دانش آموز مبهم است که چرا 3 نمره از نمره کامل پایین تر یا مقیاس پایین تری کسب کرده است ؛ اما زمانی که انتظارات رفتاری به صورت جزیی برای دانش آموز تعیین شد ، دانش آموز با دریافت بازخورد پی می برد که نقص او در چه مورد یا مواردی است و آنگاه با همیاری خانواده ، مدرسه و نیز خودش شیوه هایی برای اصلاح رفتارش اعمال می شود.تهیه فهرستی از انتظارات و مشخص نمودن آنچه از دانش آموز انتظار می رود و ارائه بازخورد به او، جلوه ای از ارزشیابی توصیفی در اصلاح الگوی رفتاری است. این شیوه ارزشیابی ابزاری برای رشد ، توانمندسازی و یادگیری بهتر دانش آموز می باشد ودانش آموز در طی سنجش رفتار به نقاط ضعف خود پی می برد و به دنبال آن شیوه های برای اصلاح آنها طرح می گردد.
بر اساس این شیوه ارزشیابی ، برای اصلاح عادات نامناسب رفتاری دانش آموزان اقدامات ذیل انجام می شود:
-تهیه فهرستی جامع از مواردی که از دانش آموزان انتظار می رود. فهرست انتظارات بستگی به شرایطی که رفتار دانش آموز در آن شرایط سر می زند دارد و انتظارات معلم می تواند متفاوت از انتظارات خانواده باشد.
-دانش آموزان از این انتظارات باید آگاه شوند. حتی بهتر است برای تقّید بیشتر دانش آموزان ، از خودشان در تهیه این فهرست انتظارات کمک گرفت. کاری که بسیاری از همکاران در ابتدای سال تحت عنوان نوشتن قوانین کلاس به کمک خود دانش آموزان انجام می دهند.
-تعیین بازه زمانی سنجش رفتار که می تواند هفته ای یا ماهانه باشد.
-سنجش رفتار دانش آموز توسط فرد مشاهده کننده که می تواند معلم ، والدین و حتی خود دانش آموز باشد.
-ارائه بازخوردهای توصیفی روشنگر و راهنما ضمن اجرای سنجش رفتار که دانش آموز را از موارد نقص رفتاریش آگاه کند
-جمع بندی و ارائه یک مقیاس کلی (خیلی خوب،خوب،قابل قبول،نیازمند تلاش بیشتر)
****************************************************************
به منظور اجرای موفق طرح ضروری است والدین از جزییات محتوای فرم ها و شیوه کار مطلع باشند. در ذیل به طور پیشنهادی ، سخنی با والدین و انتظارات رفتاری دانش آموز در منزل و کلاس در قالب سه فرم آورده شده است.فرم انتظاراتی که در منزل از دانش آموز می رود توسط والدین (والدسنجی) و دانش آموز (خود سنجی) و انتظاراتی که در کلاس از دانش آموز می رود توسط معلم تکمیل می گردد.
سخنی با والدین گرامی:
تحقق اهداف تربیتی از دغدغه های تمام نظام های آموزشی دنیاست. شکل گیری الگوهای مناسب رفتاری و اصلاح عادات رفتاری نامناسب ، جزیی از اهداف تربیتی مدرسه هستند که اولیا و مربیان خواهان تحقق آن هستند.بنابراین نقش خانواده و تعامل سازنده آنها با مدرسه جهت نیل به این مقصود بسیار تاثیرگذار خواهد بود. به این منظور قصد داریم تا با همیاری و پیگیری شما والدین گرامی «طرح مشترک اصلاح الگوی رفتاری دانش آموزان» را اجرا نماییم. خواهشمند است نهایت همکاری را داشته باشید.
نکاتی برای تکمیل فرم ها (والد سنجی – خود سنجی):
والدسنجی به معنی سنجش رفتار دانش آموز توسط والدین (پدر یا مادر) می باشد. این فرم در طی یک هفته با درج تاریخ ، تکمیل و امضا می شود. از آنجا که تمام هدف طرح ، اصلاح عادات نامناسب رفتاری دانش آموز است ، ملاک ها با توجه به مشاهده رفتار دانش آموز طی یک هفته و بر طبق واقعیت تکمیل گردد.برای اجرا لازم است رفتار دانش آموز در طی هفته با توجه به انتظارات تعیین شده مورد مشاهده قرار گیرد و برای تکمیل ستون ها ، نسبتی تعیین گردد. برای مثال چنانچه مشاهده شد که فرزند شما در طول هفته سنجش همیشه بعد از ساعت نه شب خوابید،در ستون نیازمند تلاش علامتگذاری کنید. رعایت ساعت خواب در دو یا سه شب ، قابل قبول ؛ چهار تا پنج شب خوب و اگر به طور کامل این ملاک را رعایت نمود خیلی خوب درج گردد. البته در هفته های اول سنجش به خاطر مشکل بودن تغییر عادات بهتر است همزمان سازوکارهایی برای تشویق دانش آموز مد نظر قرار گیرد.
انتظارات در قالب 9 مورد بیان شده است و سعی شده تا انتظارات تربیتی جامعی بیان شود. مورد 10 انتظاری بیان نشده است و خانواده می تواند یک انتظار بنا به شرایط موجود وضع کند و مورد سنجش قرار دهد. انتظار مورد 10 می تواند در هفته های دیگر توسط خانواده مورد تغییر قرار گیرد و لزوما نباید ثابت باشد. در هفته ها یا ماه های بعدی به محض برآورده شدن انتظارات موجود و شکل گرفتن آنها در رفتار دانش آموز ، می توان انتظارات جدیدی را با هماهنگی مدرسه در فرم درج نمود.
- فرم دیگری با نام خودسنجی جهت دانش آموز در نظر گرفته شده است. خود سنجی به معنی سنجیدن رفتار توسط خود شخص است .وقتی دانش آموز به انتظارات واقف باشد ، خودش نسبت به عملکردش از هر کسی آگاه تر است. خود سنجی مزایای فراوانی دارد .یکی اینکه فرد باید درطول هفته رفتارش را کنترل کند تا بتواند آن را مورد سنجش قرار دهد و همین کنترل موجب تامل بر رفتار گذشته گردیده و به بهبود عملکرد رفتارش در آینده کمک می کند. دوم اینکه وقتی دانش آموز خود را می سنجد حس می کند که به او اعتماد شده و این حس باعث بیدار شدن وجدان او و تصمیم برای تغییر عادات نامناسب و پرورش حس صداقت وی می گردد . دانش آموزان را باید توجیه نمود که هدف رتبه بندی یا نمره گذاری یا مسائل دیگر نیست پس مطابق با واقعیت و صادقانه به خود امتیاز دهند.
-فرم دیگری برای سنجش رفتار دانش آموز در مدرسه در نظر گرفته شده است که توسط معلم تکمیل می گردد. بدیهی است انتظارات معلم در کلاس متفاوت از انتظارات والدین در منزل می باشد. این فرم در پایان هفته تکمیل و توسط دانش آموز به منزل آورده می شود. پس از رویت فرم و مقیاس دانش آموز توصیه هایی درباره عادات رفتاری نامناسب او داشته باشید و نکاتی را با ملایمت به وی گوشزد نمایید. این فرم پس از امضا به مدرسه عودت داده شود.
-طرح مشترک اصلاح الگوی رفتاری دانش آموز تعامل نزدیک بین مدرسه و خانواده را سبب می شود و اثرات خوبی به دنبال خواهد داشت. خواهشمند است با دقت نظر و همیاری خود ما را در اجرا یاری فرمایید.
***************************************************************************
فرم های پیشنهادی :
فرم سنجش رفتار دانش آموز................... (والدسنجی) از تاریخ ........ تا تاریخ..............
نظر کلی: خیلی خوب □ خوب □ قابل قبول □ نیازمند تلاش بیشتر □
ارزیاب : پدر □ مادر□ امضاء:
*************************************************************************
فرم سنجش رفتار دانش آموز................... (خودسنجی) از تاریخ ........ تا تاریخ..............
نظر کلی خودم: خیلی خوب □ خوب □ قابل قبول □ نیازمند تلاش بیشتر □
امضاء خودم: امضاء ولی:
*************************************************************************
فرم سنجش رفتار دانش آموز.........(سنجش توسط معلم) از تاریخ ........ تا تاریخ..............
نظر کلی: خیلی خوب □ خوب □ قابل قبول □ نیازمند تلاش بیشتر □
ارزیاب : ...................................... امضاء:
***************************************************************************
این طرح هم اکنون در مدرسه مولوی استکهلم در حال اجراست .اگر تمایل به اجرای آن در کلاس یا آموزشگاه دارید می توانید از فرمها و انتظارات پیشنهادی استفاده کنید یا بسته به شرایط موجود تغییراتی در محتوا و شیوه اجرای آن اعمال نمایید.چنانچه پیشنهادی در مورد محتوی فرم ها (انتظارات ) و شیوه اجرا برای بهبود کار دارید مرا بی نصیب نگذارید.
منبع : معلم مدرسه ايرانيان سوئد
نظرات شما عزیزان:
:: موضوعات مرتبط:
دروس پايه ششم (دانلود چك ليست ها و نكات دروس)،
مطالبي ويژه والدين گرامي،
،