فولادهای زنگ نزن گروه وسیع و گسترده ای ازآلیاژهای ویژه اند که بیشتر برای مقاومت دربرابر خوردگی توسعه یافته اند.ازجمله ویژگیهای ممتازبرای این دسته ازآلیاژها شکل پذیری عالی ، چقرمگی زیاد دردمای اتاق و دمای پایین و مقاومت خوب دربرابر پوسته شدن ، اکسایش و خزش دردمای بالا می باشد که خواص خود را نیز تادماهای بالا حفظ می کنند.

 فولادهای ضدزنگ Stainless Steel جزء دسته فولادهای آلیاژی حاوی مقادیر قابل توجهی کرم می باشند. حداقل عنصر کرم متعارف دراین دسته ازفولادها 11 % می باشدو برای اینکه آلیاژهای آهنی خاصیت زنگ نزن داشته باشند میزان کرم درآنها نباید کمترازاین مقدارباشد. عنصر کرم موجب می گردد فولاد خاصیت ضدزنگ داشته باشد بدین معنا که مقاومت به خوردگی درآن بهبود یابد بنابراین کرم عنصر آلیاژی بهبوددهنده مقاومت به خوردگی فولادهای زنگ نزن است که این بهبود مقاومت دربرابر خوردگی به لحاظ تشکیل لایه محافظ ازاکسیدکرم روی سطح فولاد ضدزنگ می باشد.این لایه نازک سرتاسری تحت شرایط مساعد فولاد رادربرابر موادومحیط های خورنده محافظت می نماید . علاوه بر کرم ، عناصرشیمیایی دیگری نیز درترکیب فولادهای ضدزنگ بکارمی روند که ازآن جمله می توان به مولیبدن ، نیکل اشاره نمود. نیکل عمدتا" موجبات انعطاف پذیری و فرم پذیری را درفولاد ضدزنگ باعث می گردد.

درواقع كشف این آلیاژ جدید، بدین گونه رخ داد كه روزی دانشمندان متوجه شدند كه اگر بر فولاد، حدود 10 تا 20 درصد فلز«كُرُم» و اندكی«نیكل» بیفزایند، فولادی به دست می آید كه در برابر زنگ زدگی و حمله اسیدها، مقاومت خواهد كرد. پس فولاد ضد زنگ همان فولاد معمولی است كه مقداری كرم و گاهی نیز اندكی نیكل بر آن افزوده اند. مصارف فولاد ضد زنگ بسیار است. ما در زندگی روزانه ی خود با صدها جنس سر و كار داریم كه همه از فولاد زنگ نزن، ساخـته شده اند. مانند: چاقو، دستگیره ی در، سر چوگان گلف، لوازم برقی، وسایل ماهی گیری و بسیاری از چیزهای دیگر. فولاد ضد زنگ بسیار خوب صـیقل می خورد و براق می شود. از این رو، می توان از آن به جای آینه و نورافكن نیز استفاده كرد. در جایی كه آینه شیشه ای، در معرض شكستن باشد به جایش فولاد ضد زنگ را هم چون آینه، قرار می دهند.

انواع فولادهای ضد زنگ

فولاد ضدزنگ آستنیتی : سری Austenitic 300

فولاد ضدزنگ آستنیتی بیشترین مورداستفاده را در بین انواع دیگر فولادهای زنگ نزن داشته و تقریبا 80% بازارجهان را به خود اختصاص داده است. درساختار آن حداقل 7%  عنصر نیکل قرار دارد که ساختارفولاد را تماما آستنیتی نموده و باعث گردیده فولاد خاصیت انعطاف پذیر، مقاوم برای کاربرد دردماهای بالا، غیرمغناطیسی و قابلیت جوشکاری مساعد ازخود نشان دهد.

بنابراین مشخصه اصلی این طبقه از فولادهای زنگ نزن، سهولت جوشکاری و مقاومت به خوردگی عالی- نرم و انعطاف‌پذیر بودن برای کارسرد و غیرمغناطیس بودن آنها می باشد. طبق آنچه بدان اشاره گردید، فولادهای زنگ نزن را برای استفاده در محیط های اتمسفری، آب دریا و انواع مختلف محیط‌های شیمیایی انتخاب می‌کنند. اما، بستگی به نوع محیط، باید فولاد با ترکیب شیمیایی مناسب انتخاب شود. بجز مقاومت دربرابر محیط‌های خورنده خاص، فولادهای زنگ‌نزن آستنیتی دارای خواص متالورژیکی

** تبدیل آستنیت به مارتنزیت دراثر کارسرد درانواع 301 ، 302 و304

** کاهش کربن و عنصرآلیاژی کرم برای حذف امکان تشکیل کاربید کرم و جلوگیری از خوردگی بین دانه‌‌یی درانواع L304،L316،321،347 

** آلیاژکردن با مولیبدن برای افزایش مقاومت دربرابر خوردگی حفره‌یی درانواع 316

** استفاده از درصدهای بالای عناصرآلیاژی کرم و نیکل برای افزایش استحکام دردمای بالا (فولادهای نسوز) و مقاومت دربرابر پوسته شدن درانواع 309 و 310 نیز می‌باشند.

موارد کاربرد:

مخازن نگهدارنده موادشیمیایی – لوازم آشپزخانه – لوله های صنعتی –نمای خارجی بناها – استراکچرها

فولاد ضدزنگ فریتی : سری 400 Ferritic

این دسته ازفولادهای ضدزنگ خاصیت مغناطیسی و خواص فیزیکی و مکانیکی مناسبی دارند.عنصرآلیاژی عمده دراین گروه کرم در حدکافی جهت پایدار کردن کامل فازفریت می باشد به منظور جلوگیری ازتشکیل فازهایی که دررابطه با انعطاف پذیری و چقرمگی مخرب اند، سریع سردکردن این نوع فولادها که حاوی درصد زیادتری ازعناصر آلیاژی هستند الزامی است . فولادهای ضدزنگ فریتی خواصی مشابه به فولاد ساده کربنی داشته با این تفاوت که مقاومت آنها دربرابر خوردگی به مراتب بهتراست. عموما" این فولادها حاوی مقادیر بین 12 تا 17 درصدکرم درساختارخودمی باشند که فولادهای بامقادیر حدودا" 12 درصد کرم بیشتر برای کاربرد دراستراکچرها و فولادهای بامقادیر حدودا" 17 درصد کرم بیشتر در بویلرها - ماشین های لباسشویی - دکوراسیون داخلی و لوازم خانگی بکارمی روند.

فولاد ضدزنگ آستنیتی - فریتی : Austenitic-Ferritic (Duplex)

این دسته ازفولادهای ضدزنگ هردو ساختارمتالورژیکی مربوط به فاز های فریت و آستنیت را همزمان درخودداشته ازاینرو آنها را فولادهای ضدزنگ duplex نیز نامگذاری کرده اند این فولادها حاوی مقادیری ازعنصرنیکل به منظور پایدارکننده فازآستنیت و حصول خواص انعطاف پذیری همچنین مقادیری از عنصر کرم به منظورپایدارکننده فازفریت و حصول خواص استحکام و چقرمگی مناسب درفولادمی باشند.

موارد کاربرد:

صنایع پتروشیمی – کاغذسازی – قند و نیشکر همچنین کشتی سازی

فولاد ضدزنگ آستنیتی - فریتی : Austenitic-Ferritic (Duplex)

این دسته ازفولادهای ضدزنگ هردو ساختارمتالورژیکی مربوط به فاز های فریت و آستنیت را همزمان درخودداشته ازاینرو آنها را فولادهای ضدزنگ duplex نیز نامگذاری کرده اند این فولادها حاوی مقادیری ازعنصرنیکل به منظور پایدارکننده فازآستنیت و حصول خواص انعطاف پذیری همچنین مقادیری از عنصر کرم به منظورپایدارکننده فازفریت و حصول خواص استحکام و چقرمگی مناسب درفولادمی باشند.

موارد کاربرد:

صنایع پتروشیمی – کاغذسازی – قند و نیشکر همچنین کشتی سازی

فولاد ضدزنگ مارتنزیتی : Martensitic

برای بسیاری ازکاربردها که مستلزم نه تنها مقاومت دربرابر خوردگی است بلکه نیاز به استحکام بالا،سختی بالا،مقاومت به سایش و حفظ لبه های تیز و زوایا درقطعه است ، ازفولادهای مارتنزیتی استفاده می کنند این فولادها را می توان ابتدا آهنگری نمود و سپس با آستنیته و سریع سردکردن (تشکیل مارتنزیت) و بازپخت دادن عملیات حرارتی کرد. فولاد ضدزنگ مارتنزیتی خاصیت مغناطیسی داشته و قابلیت حصول محدوده متغیر ازسختی رادارد. برای ساخت بلید توربین های بخار ازاین نوع فولاداستفاده می گردد.

نظرات شما عزیزان:

روزتا

ساعت14:58---16 آبان 1393

[وب سایت]

همین :):):):):):):):):): ?

سمانه

ساعت21:46---30 مهر 1392

[وب سایت]

باتشکرازوبلاگ بسیارخوبتان.

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: